Ετικέτες: ασθένειες φυτών και δέντρων, μελίγκρα, γεωπόνος, συντήρηση κήπου ΑΦΙΔΕΣ / ΜΕΛΙΓΚΡΑ

ΓΕΝΙΚΑ

Οι αφίδες (ή μελίγκρα) αποτελούν έναν από τους πιο συνήθεις και συχνά εμφανιζόμενους εχθρούς φυτών, δέντρων και καλλιεργειών μεγάλης έκτασης (π.χ. σιτηρών, βαμβακιού κλπ.). Υπάρχουν πάρα πολλά και διαφορετικά είδη αφίδας, καθένα από τα οποία εξειδικεύεται σε προσβολή συγκεκριμένου φυτού/δέντρου. Παράλληλα έχει τη δυνατότητα να προσβάλει και άλλα είδη φυτών/δέντρων, καθιστώντας έτσι σίγουρη τη διαβίωση και εξάπλωσή του. Η εμφάνιση και εξάπλωση των αφίδων είναι ιδιαίτερα έντονη από τις αρχές της άνοιξης μέχρι και την περίοδο υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού, και μετά πάλι από Σεπτέμβριο μέχρι την περίοδο που αρχίζουν οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Το έντομο ανήκει στην οικογένεια Aphididae και την τάξη Homoptera.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ

Οι αφίδες διαχειμάζουν κυρίως ως ενήλικα έντομα σε προστατευμένα σημεία (στοές στο έδαφος, κάτω από φύλλα κλπ), αλλά και σαν αυγά σε δέντρα/φυτά.

Την άνοιξη με την άνοδο της θερμοκρασίας προσβάλλουν νεαρά τμήματα φυτών και δέντρων που είναι μαλακά, και εκεί δημιουργούν αποικίες με ιδιαίτερα αυξημένο πληθυσμό.

Ο τρόπος πολλαπλασιασμού τους είναι είτε με παρθενογένεση (δηλαδή χωρίς την παρουσία αρσενικού), είτε εγγενώς (απαιτείται ύπαρξη αρσενικού και θηλυκού).

Μορφολογικά, έχουν μήκος 1-4 χιλιοστά, είναι μαλακά έντομα, διαφόρων χρωμάτων ανάλογα με το είδος, στην άκρη της κοιλίας έχουν μια απόφυση (ουρά), ενώ φέρουν και ένα ζευγάρι σωληνόμορφων αποφύσεων στα νώτα της κοιλίας (σίφωνες), από τους οποίους εκλύουν φερομόνες συναγερμού όταν κινδυνεύουν. Έχουν πολλές γενεές ανά έτος, σε κάποιες από τις οποίες παρουσιάζονται έντομα με πτερά (συνήθως είναι άπτερα), μέσω των οποίων διευκολύνεται η εξάπλωσή τους.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση της προσβολής είναι εύκολη, καθώς υπάρχει έντονη παρουσία/εμφάνιση αφίδων σε μαλακά και νεαρά τμήματα φυτών και δέντρων (καινούργια φύλλα, άνθη, πρόσφατα εκπτυχθέντες βλαστούς). Εκεί σχηματίζουν αποικίες με έντονη αύξηση πληθυσμού, κάτι που είναι εμφανές με γυμνό μάτι. Παράλληλα παρατηρείται παρουσία μυρμηγκιών, τα οποία συλλέγουν τα μελιτώδη εκκρίματα από τις αφίδες. Τα τελευταία προκύπτουν ως αποτέλεσμα της εκμύζησης χυμών των φυτών/δέντρων από τις αφίδες.

Όσο προχωρά η προσβολή από τις αφίδες, παρατηρούνται συμπτώματα στα προσβεβλημένα φυτά/δέντρα, όπως κιτρινίσματα/συστροφές φύλλων, πτώσεις ανθέων/μικρών καρπών, αδύναμα φυτά. Παράλληλα η ύπαρξη μελιτώδους εκκρίματος πάνω σε φύλλα και βλαστό ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων. Η μεγαλύτερη ζημιά όμως που προκαλείται εξαιτίας των αφίδων είναι η εξάπλωση ιών μεταξύ δέντρων/φυτών. Για την καταπολέμηση των τελευταίων δεν υπάρχουν φάρμακα, και ο μόνος τρόπος πρόληψης είναι η καταπολέμηση αφίδων (και άλλων μυζητικού τύπου εντόμων).