Ετικέτες: δάκος, ελιά, έντομα δέντρων, φυτοπροστασία ΔΑΚΟΣ – Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΣ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

ΓΕΝΙΚΑ

Ο δάκος αποτελεί τον σημαντικότερο εχθρό της ελιάς, και οι ζημιές που προκαλεί στην παραγωγή είναι πολύ σοβαρές. Η σοβαρότητα της προσβολής των καρπών σε ένα έτος εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες & θερμοκρασίες, οι οποίες επηρεάζουν την ανάπτυξη & τη δραστηριότητα του εντόμου, με ευνοϊκότερες θερμοκρασίες μεταξύ 20-28οC και υψηλή σχετική υγρασία στην ατμόσφαιρα. Αντιθέτως δεν παρατηρείται δραστηριοποίηση του εντόμου με θερμό&ξηρό καιρό(όπως έγινε το καλοκαίρι 2017). Η επιστημονική ονομασία του εντόμου είναι Bactrocera(Dacus) oleae(γένος&είδος), της οικογένειας Tephritidae (ή Trypetidae) και της τάξης Diptera. Η προσβολή του εντόμου περιορίζεται μόνο στους καρπούς, χωρίς να επηρεάζει το υπόλοιπο δέντρο. Τα είδη των δέντρων, τους καρπούς των οποίων προσβάλλει, είναι αποκλειστικά η ελιά&η αγριελιά.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ

Τα στάδια, από τα οποία διέρχεται το έντομο, είναι 4: αυγό , προνύμφη (σκουλήκι) , νύμφη (pupa) και ακμαίο έντομο (μυγάκι).

Έχει συνήθως 4-5 γενιές/έτος, και ο τρόπος που διαχειμάζει είναι είτε ως νύμφη στο έδαφος, είτε ως ακμαίο έντομο σε προφυλαγμένες περιοχές.

Η προνύμφη (σκουλήκι) έχει χρώμα λευκό-κίτρινο και το μέγιστο μήκος του είναι 8 χιλιοστά.

Το ακμαίο έντομο (μυγάκι) έχει μήκος περίπου 5 χιλιοστά, καστανό χρωματισμό με το άνω μέρος του θώρακα μαύρο, ιριδίζοντες πράσινους οφθαλμούς και μια καστανή κηλίδα στην άκρη των πτερύγων.

Η προσβολή των καρπών γίνεται από το ακμαίο έντομο (μυγάκι), κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, όταν δηλαδή ο καρπός έχει μαλακώσει, οπότε δύναται το θηλυκό έντομο να τον τρυπήσει με τον ωοθέτη του, από όπου εισάγει εντός του καρπού ένα αυγό. Από το αυγό βγαίνει η προνύμφη (σκουλήκι) , η οποία ανοίγει στοά εντός του καρπού, τρώγοντας μέρος του, και στη συνέχεια τους μεν θερινούς μήνες νυμφώνεται εντός του καρπού(από όπου στη συνέχεια βγαίνει το ακμαίο έντομο), ενώ το φθινόπωρο εξέρχεται από τον καρπό πέφτοντας στο έδαφος, όπου εκεί σχηματίζεται το στάδιο της νύμφης. Στην τελευταία περίπτωση η διάρκεια της νύμφωσης μπορεί να κρατήσει από 30 εως 80 ημέρες, αναλόγως των θερμοκρασιών. Έτσι διασφαλίζεται η επιβίωση του εντόμου κατά το χειμώνα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Οι προσβεβλημένοι καρποί φέρουν ένα μικρό τρύπημα (νύγμα), μέσα στο οποίο το θηλυκό έντομο, μέσω του ωοθέτη του έχει εναποθέσει ένα αυγό. Ακολουθεί η εκκόλαψη του αυγού, από όπου θα βγει η προνύμφη (σκουλήκι), και μετά τη νύμφωσή της, επέρχεται πτώση του καρπού. Στην περίπτωση που υπάρχει προνύμφη εντός του καρπού, η οποία δεν έχει ολοκληρώσει το στάδιο αυτό, ή εαν για κάποιο λόγο έχει νεκρωθεί η προνύμφη εντός του καρπού, ο καρπός συνήθως παραμένει στο δέντρο και δεν πέφτει. Παράλληλα, εκτός από τη βλάβη που προκαλείται από την προνύμφη του εντόμου στον καρπό, υπάρχει και η πιθανότητα από το νύγμα του ωοθέτη του θηλυκού εντόμου πάνω στον καρπό, να εισέλθουν και να εγκατασταθούν μύκητες, όπως ο Camarosporium dalmaticum. Ο μύκητας αυτός προκαλεί τη ξεροβούλα στις άγουρες και τη σαποβούλα στις ώριμες ελιές, καταστρέφοντας έτσι ολοκληρωτικά τον καρπό.