ΦΥΛΛΟΚΝΙΣΤΗΣ ή ΦΥΛΛΟΡΥΚΤΗΣ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ

Ο φυλλοκνίστης ή φυλλορύκτης είναι ένα έντομο, το οποίο προσβάλλει τα εσπεριδοειδή, δημιουργώντας δυσπλασίες και «κατσάρωμα» στα φύλλα. Προσβάλλει όλα τα εσπεριδοειδή, αλλά στα Νότια Προάστια της Αττικής η προσβολή του επικεντρώνεται κυρίως στις λεμονιές.

Η επιστημονική ονομασία του εντόμου είναι Phyllocnistis citrella(γένος&είδος), της οικογένειας Gracillariidae και της τάξης Lepidoptera. Το κύριο σημείο προσβολής του είναι τα φύλλα, αλλά δύναται να προσβάλει και τον τρυφερό φλοιό των νεαρών βλαστών και των καρπών.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ

Τα στάδια, από τα οποία διέρχεται το έντομο, είναι 4: αυγό , προνύμφη (κάμπια) , νύμφη (χρυσαλλίδα) και ακμαίο έντομο (πεταλούδα). Το στάδιο, στο οποίο το έντομο καθίσταται επιβλαβές, είναι εκείνο της προνύμφης.

Έχει 5-12 γενιές/έτος, κάτι που εξαρτάται από τις θερμοκρασίες και τις καιρικές συνθήκες (σε ευνοϊκές για την ανάπτυξή του συνθήκες, τα στάδια ολοκληρώνονται πιο γρήγορα, άρα αυξάνεται και ο αριθμός των γενεών/έτος).

Το ακμαίο έντομο έχει μήκος 2-3 χιλιοστά, λευκό εως ανοιχτό καστανό χρωματισμό και φέρει στο κάτω μέρος των πτερύγων του μια μαύρη κηλίδα. Πετά σε κοντινές αποστάσεις γεννώντας 1-3 αυγά κοντά στο μεσαίο νεύρο των φύλλων.

Από το αυγό εξέρχεται η προνύμφη, η οποία μπαίνει στο φύλλο ορύσσοντας χαρακτηριστικές οφιοειδείς στοές. Στην άκρη της προνυμφικής στοάς βρίσκεται ο θάλαμος νύμφωσης, από όπου εξέρχεται το ακμαίο έντομο, το οποίο ακολουθεί τον παραπάνω κύκλο.

Το χειμώνα το έντομο συνήθως διαχειμάζει ως νύμφη ή ενήλικο, μπορεί όμως να συνεχίσει και την ανάπτυξή του και το βιολογικό κύκλο του(σε περίπτωση που έχουμε ήπιο χειμώνα).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η νεαρή προνύμφη (κάμπια), αφού εξέλθει από το αυγό, μπαίνει στο φύλλο, κατατρώγοντας το εσωτερικό του δημιουργώντας κατά την πορεία της μια στοά με χαρακτηριστικό οφιοειδές σχήμα. Όσο μεγαλώνει η προνύμφη, η στοά διευρύνεται και παίρνει ακανόνιστο σχήμα. Στην άκρη της προνυμφικής στοάς, όπου βρίσκεται ο θάλαμος της νύμφωσης, παρατηρείται αναδίπλωση του φύλλου και έτσι προκύπτει αισθητικά το αποτέλεσμα του «κατσαρού» φύλλου. Η ζημιά που επέρχεται συνίσταται στην καταστροφή μέρους των φύλλων. Αν η προσβολή είναι σε πολλά φύλλα ανά βλαστό, τότε προκαλείται ανάσχεση της ανάπτυξης των βλαστών.

Σε μεγάλης ηλικίας δέντρα η ζημιά που προκύπτει, πέρα από αισθητικής φύσεως, είναι συνήθως ασήμαντη. Ιδιαίτερη προσοχή όμως χρειάζεται σε περίπτωση που έχουμε νεαρά δενδρύλλια ή πρόσφατα εμβολιασμένα δέντρα, καθώς σε αυτά τα δέντρα τα φύλλα είναι λίγα και, εάν καταστραφούν, θα επέλθει η ξήρανση ολόκληρου του δέντρου(στην περίπτωση του εμβολιασμένου θα ξεραθεί το τμήμα του δέντρου πάνω από το εμβόλιο).

Για την παρακολούθηση του πληθυσμού του εντόμου μπορεί να γίνει χρήση παγίδων με φερομόνες και τοποθέτησή τους πάνω στα δέντρα από το Φεβρουάριο μέχρι το τέλος της βλαστικής περιόδου. Από τον αριθμό των εντόμων που συλλαμβάνονται ανά εβδομάδα μπορούμε να έχουμε μια εικόνα του πληθυσμού του, και έτσι να καταρτιστεί πρόγραμμα επεμβάσεων με φυτοφάρμακα.